Inicjatywa powołania związku zawodowego bibliotekarzy wyszła od środowiska bibliotekarzy akademickich (Biblioteki Politechniki i Biblioteki Uniwersyteckiej) Białegostoku. Dzięki ich staraniom, 16 czerwca 2008 w murach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego odbyło się pierwsze spotkanie poświęcone sytuacji zawodowej polskich bibliotekarzy. W spotkaniu tym wzięło udział ok. 150 osób, wśród których przeważającą większość stanowili pracownicy bibliotek naukowych. Biblioteki szkolne i publiczne reprezentowała grupa ok. 15 osób. Spotkanie to prowadziła mgr Jolanta Kudrawiec z Biblioteki Uniwersyteckiej w Białymstoku. Wprowadzenie w tematykę spotkania stanowił referat dr Edyty Bezzubik z Biblioteki Uniwersyteckiej w Białymstoku, określający aktualny stan bibliotekarstwa i status zawodowy bibliotekarzy. Po referacie rozwinęła się ożywiona dyskusja, w której już wtedy poruszono kwestię urlopów bibliotekarzy – przewijającą się i później w pracach związku.
Zebrani wyłonili 25 osobową Grupę Inicjatywną dla powołania związku zawodowego. Grupa Inicjatywna zebrała się w dniu 28 czerwca 2008 r. w Bibliotece Narodowej. Przegłosowano wówczas nazwę oraz Statut Związku, następnie wybrano sześcioosobowy Komitet Założycielski, którego zadaniem było prowadzić dalsze formalności zmierzające do powołania Związku Zawodowego o ogólnopolskim zasięgu. Po dopełnieniu tych formalności, Związek został zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym dnia 16 października 2008 r. pod nr. 0000316759.
Obecnie jest to jedyny związek zawodowy w kraju, który gromadzi specjalnie pracowników polskiego bibliotekarstwa. Zakładano od początku, że będzie związkiem otwartym dla wszystkich bibliotekarzy oraz pracowników bibliotek i ośrodków informacji, niezależnie od charakteru biblioteki (bądź ośrodka informacji). W szeregach Związku znaleźć się mogą zarówno pracownicy bibliotek uczelnianych – głównych i wydziałowych, pracownicy bibliotek publicznych i ich filii, pracownicy bibliotek szkolnych (których zapraszamy szczególnie serdecznie), pracownicy bibliotek zakładów pracy czy instytucji. Przynależność do Związku nie jest uzależniona od statusu pracownika ani od rodzaju stosunku pracy.
Pierwszy Zjazd Wyborczy, który wyłonił władze Związku, odbył się 7 marca 2009 r. w Bibliotece Narodowej w Warszawie. W skład Zarządu pierwszej kadencji weszli: Jolanta Kudrawiec – Przewodnicząca (Białystok), Wiceprzewodniczący: Monika Curyło (Kraków), Jan Gosiewski (Warszawa), Violetta Frankowska (Warszawa), Skarbnik – Leszek Szafrański (Kraków), Sekretarz – Adam Stopa (Warszawa) oraz Anna Pośnik (Warszawa) – jako członek Zarządu. W składzie Komisji Rewizyjnej byli: Dorota Bednarczyk (przewodnicząca Komisji) oraz członkowie – Krzysztof Łabęda i Danuta Sopińska. Pierwsze spotkanie świeżo powołanego Zarządu Związku, poświęcone przede wszystkim dalszym pracom organizacyjnym, odbyło się 1 kwietnia 2009 roku.
W czasie I Zjazdu ZZBiPB w sali BN – Komisja Skrutacyjna przy pracy
I Zjazd – przewodnicząca Komisji Rewizyjnej Dorota Bednarczyk, wiceprzewodnicząca Violetta Frankowska i przewodnicząca Jolanta Kudrawiec (przed mikrofonem)
W latach 2009-2013 Związek wielokrotnie składał opinie i protesty w żywotnych sprawach środowiska. Zabieraliśmy głos w sprawie uprawnień urlopowych bibliotekarzy oraz deregulacji zawodu bibliotekarza. Składaliśmy protesty przeciwko takim projektom zmian ustaw, które znosiłyby zakaz łączenia bibliotek różnych typów, przeciwko zwolnieniu 22 pracowników Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, zaś w marcu 2013 opracowane zostało stanowisko ZZBiPB w sprawie wymiaru urlopu bibliotekarzy w świetle Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2013. Związek dokładał wielu starań, aby gromadzić informacje o położeniu zawodowym bibliotekarzy i dzielić się opiniami ze wszystkimi zainteresowanymi.
Jednym z najważniejszych wydarzeń w życiu Związku w tym czasie stało się przystąpienie ZZBiPB do struktur Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych w Warszawie. Stało się to na podstawie Statutu Związku oraz jednomyślnie przegłosowanej uchwały Zarządu w dniu 3 grudnia 2011 roku. Przystępując do OPZZ chcieliśmy uzyskać wsparcie organizacyjne i prawne dla naszego Związku od dużej centrali związkowej, mieć silniejszy głos w sprawach naszego środowiska i polepszyć kontakt z innymi, pokrewnymi organizacjami związkowymi. Wielką pomoc okazała Rada OPZZ Województwa Mazowieckiego, której wiceprzewodniczący – p. Krzysztof Ozdarski wziął udział w grudniowym zebraniu. Związek został przyjęty w poczet członków Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych decyzją Prezydium OPZZ z dnia 27 marca 2012 i przypisany do branży Nauka i Oświata.
Dzięki współpracy z Radą OPZZ Województwa Mazowieckiego jako Liderem programu i podpisaniu umowy partnerskiej stało się możliwe uzyskanie dofinansowania unijnego pozwalającego przeprowadzić ważny program szkoleń: „Flexicurity – równowaga między elastycznością i bezpieczeństwem na rynku pracy”. Na program składały się 3 tury trzydniowych seminariów (finansowanych w całości ze środków unijnych) obejmujących zagadnienia prawa związkowego, wewnętrznej organizacji związku, uprawnień związków zawodowych, dróg i metod interwencji w sprawach związkowych, w zakresie prawa pracy oraz negocjacji z pracodawcami. Program zapewniał również obszerne materiały szkoleniowe. Szkolenia (od marca do czerwca 2012 r.), odbyły się na Zamku w Pułtusku oraz w Lesznie pod Warszawą. Z naszej strony udział wzięło 40 osób. Wszystkie opinie uczestników były pozytywne.
W latach 2012-2013 członkowie Związku biorą udział w dwu następnych programach pilotowanych przez OPZZ. Są to: 1) intensywne szkolenie „Kompetentny związkowiec wsparciem dla pracownika”, przygotowujące uczestnika do występowania w imieniu pracowników w procesach przed sądami pracy, oraz 2) szkolenie w zakresie prowadzenia negocjacji z pracodawcami we wszelkich sprawach pracowniczych, indywidualnych i zbiorowych.
W dniu 16 marca 2013 r. odbył się w Warszawie sprawozdawczo-wyborczy 2. Zjazd Delegatów Związku Zawodowego „Bibliotekarze Polscy”. Jako goście uczestniczyli w nim również p. Jerzy Wiśniewski – Przewodniczący Rady OPZZ Województwa Mazowieckiego i p. Krzysztof Ozdarski – Wiceprzewodniczący Rady. Zebrani wysłuchali sprawozdania z działań Związku przedstawionego przez Przewodniczącą ZZBiPB, p. Jolantę Kudrawiec i po dyskusji udzielili absolutorium ustępującemu Zarządowi.
Tuż przed rozpoczęciem 2. Zjazdu – przewodnicząca Jolanta Kudrawiec i wiceprzewodnicząca Monika Curyło
Przeprowadzono statutowe wybory i wybrano nowe władze Związku, które ukonstytuowały się następująco: Przewodnicząca – Martyna Jurzyk, Wiceprzewodnicząca – Monika Curyło, Wiceprzewodnicząca – Zofia Wlazły, Skarbnik – Stanisław Gromadzki, Sekretarz – Adam Stopa. Do nowej Komisji Rewizyjnej ZZBiPB weszli: Przewodnicząca – Barbara Lipińska
Członkowie: Jacek Borowiec, Arkadiusz Gadziński, Leszek Szafrański. Nowa kadencja rozpoczęła się z dniem 28 marca 2013 roku.
W dniu 29 listopada 2014 r. w Warszawie, w siedzibie Połączonych Bibliotek Wydziału Filozofii i Socjologii UW, przy ul. Krakowskie Przedmieście 3 odbył się Trzeci Zjazd Delegatów. Jego głównym celem było uchwalenie nowego Statutu Związku. Konieczne było dopasowanie zapisów do realiów działania Związku i wzmocnienie w Statucie pozycji organizacji członkowskich.
Część dyskusji poświęcona została sprawie przywrócenia 36-dniowego urlopu dla bibliotekarzy. Zarząd Główny próbował znaleźć nowe możliwości działań w tym kierunku. Przez jakiś czas trwały rozmowy na temat petycji do Prezydenta RP w sprawie wymiaru urlopu. Do złożenia takiej petycji jednak nie doszło.
Sprawa urlopów 36-dniowych w pracach Zarządu Głównego pojawiła się na początku 2014 roku za sprawą Ossolineum. Na prośbę KZ „Solidarności” nasz Związek wystosował do Dyrektora i Rady Kuratorów Ossolineum list poparcia dla działań „Solidarności”. List ten został odczytany na specjalnie zwołanym posiedzeniu Rady Kuratorów. Upór dyrektora doprowadził do sporu zbiorowego, który zakończył się mediacją we wrześniu 2014r. O naszym wsparciu KZ „Solidarność” informowała na swojej stronie internetowej.
Ostatnim chyba miejscem, gdzie próbowano walczyć o odzyskanie prawa do 36-dniowych urlopów był Białystok. Na prośbę naszej białostockiej organizacji Zarząd Główny opracował stanowisko Związku w tej sprawie. Niestety, nie udało się odwrócić tendencji w orzecznictwie sądów.
W maju 2015 roku przedstawiciele naszego Związku wzięli udział w szkoleniu dotyczącym mobbingu i wypadków przy pracy. W marcu 2016 roku uczestniczyliśmy w szkoleniu dotyczącym zasad bhp w pracy biurowej. Szkolenia zawsze prowadzone są przez bardzo kompetentnych prelegentów (np. inspektorów pracy).
W 2015 roku, na prośbę ZNP opiniowaliśmy projekt „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa” dotyczący bibliotek szkolnych i pedagogicznych. Wiceprzewodnicząca Monika Curyło w czerwcu 2013 roku wzięła udział w projekcie: Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców.
W 2017 r. zakończyła się kolejna kadencja władz Związku. Zjazd sprawozdawczo-wyborczy odbył się 25 marca w siedzibie OPZZ. Ustępujący Zarząd Główny przedstawił sprawozdanie ze swojej działalności i uzyskał absolutorium. W składzie Zarządu zaszła tylko jedna zmiana. Ze względów zdrowotnych z aktywności związkowej zrezygnował wieloletni Sekretarz Adam Stopa. Jego miejsce zajęła Aldona Borowska, przewodnicząca najmłodszej organizacji członkowskiej w Bibliotece Publicznej im. Z.J. Rumla w Dzielnicy Praga-Południe. W ten sposób w Zarządzie Głównym po raz pierwszy od początku istnienia Związku znalazł się przedstawiciel bibliotek publicznych.